Czy obniżenie narządów rodnych musi być tematem tabu?

Skoro tak wiele młodych mam boryka się z tym problemem? W porządku, nie wszystkie chcemy od razu żeby wiedział o tym cały świat (dlatego pewnie internetowe fora pękają od anonimowych opisów poporodowych dolegliwości). Obniżenie narządów rodnych nie pojawiło się wczoraj, ani też 20 lat temu. Opisywał, a nawet proponował leczenie Hipokrates! Jego propozycja polegała na przyjmowaniu odwróconej pozycji ciała od 3 do 5 minut z szybką jej zmianą (siła grawitacji miała w ten sposób odciążyć dno miednicy pociągając je dzięki połączeniom powięziowym w kierunku ich prawidłowego położenia). Zdziwicie się pewnie, ale Kleopatra też miała na ten problem swój pomysł, stosując ręcznie robione tampony nasączone środkiem ściągającym (nie udało mi się niestety znaleźć składu tego specyfiku więc nie polecam takich eksperymentów).

Na stronach internetowych wiele jest informacji odnośnie czynników ryzyka obniżenia narządów, większość informacji jest też mocno powielana, dlatego nie będę się powtarzać. Opiszę kilka kwestii ważnych dla mnie jako fizjoterapeuty, czyli co robić kiedy odczuwasz: uczucie ciągnięcia w pochwie lub dolnej części pleców, uczucie ciała obcego w pochwie lub poza nią, objawy ze strony układu moczowego, takie jak osłabiony strumień moczu, uczucie niekompletnego opróżnienia pęcherza moczowego, parcia na pęcherz, zwiększenie częstotliwości oddawania moczu, wysiłkowe nietrzymanie moczu, objawy jelitowe, takie jak trudności w trawieniu, uczucie zalegania treści jelitowej, konieczność uciskania ściany pochwy, aby opróżnić jelito, dyskomfort w trakcie współżycia seksualnego.

Za przyczynę powstawania tego zaburzenia przyjmuje się osłabienie lub uszkodzenie struktur anatomicznych odpowiedzialnych za prawidłowe zawieszenie i podparcie narządów miednicy. W głównej mierze są to: tkanka łączna powięzi dna miednicy oraz mięśnie: guziczny i dźwigacz odbytu. Najczęściej wymienianymi czynnikami predykcyjnymi są porody siłami natury (badania przeprowadzone wśród hiszpańskich kobiet wykazały, iż II st. wypadania narządów miało 18% kobiet po 6 miesiącach od porodu siłami natury w stosunku do 7%, które rodziły drogą cięcia cesarskiego), otyłość, wiek pacjentek, okres pomenoapuzalny, stan po usunięciu macicy, zaparcia ale też nieprawidłowa postawa ciała.

Po pierwsze, po drugie i po trzecie: PROFILAKTYKA

Dla mnie najlepsza jest ta pierwotna, kiedy zapobiegam czemuś czego nie chcę w swoim ciele. Takich pacjentów nie mam, dlatego w przypadku istniejących dolegliwości musisz (nikt, ani lekarz ani fizjoterapeuta nie zrobi tego za Ciebie) wdrożyć elementy profilaktyki wtórnej. Czyli?

1. Poznać swoje ciało (W jaki sposób zmieniło się jego napięcie po porodzie? Czy występują dolegliwości bólowe np. odcinka lędźwiowego kręgosłupa? Jak czujesz swoje krocze (a może prawie w ogóle nie czujesz? Jak zmieniła się masa Twojego ciała w porównaniu z okresem przed ciążą?)

2. Poznać swoje nawyki w przyjmowaniu postawy (każdej: siedzącej, stojącej, chodzącej i leżącej :) a jeśli będą one predysponowały do obniżenia narządów- musisz je zmienić! Jak?

Leczenie obniżenia narządów rodnych można podzielić na zachowawcze (zmiana stylu życia, fizjoterapia urologiczna) oraz operacyjne. Każde z nich wymaga konsultacji lekarskiej i interwencji fizjoterapeutycznej. Fizjoterapia w przypadku obniżenia narządów rodnych (z różnych przyczyn) powinna być skupiona na ciele, jako całości oraz szeroko pojętej profilaktyce wtórnej. Dlatego, poza terapią tkanek miękkich i swego rodzaju przywróceniem prawidłowych napięć w ciele stosuje się ćwiczenia mięśni dna miednicy. Jeśli są dobrze wykonywane, odgrywają istotną rolę w przywróceniu prawidłowych funkcji dna miednicy, co jest potwierdzone naukowo.

Zapraszam do zadawania pytań!

O’ Dell K., Morse A. It’s not all about birth: Biomechanic applied to pelvic organ prolapse. J Midwifery Womens Health, 2008: 53: 28- 36

Torbe B., Torbe A., Ćwiek D. Aktywność fizyczna kobiet w ciąży o fizjologicznym przebiegu. Nowa Medycyna, 4, 2013.

Bo K., Berghmans B., Morkved S., Van Kampen M. Evidence- based Physical Therapy for the Pelvic Floor. Bridging science and clinical practice, second edition, 2015, 226-242